TEMAT: Wiatrak typu "holender" w Nowem

            Stare zdjęcia i mapy pokazują, że w Nowem 100 lat temu było kilka wiatraków. Dwa z nich znajdowały się "na Windugach" (Wiatraczna). Były to tak zwane "holendry", konstrukcje, w których na murowanym lub drewnianym korpusie umieszczone jest drewniane zadaszenie z mechanizmem i śmigami i tylko ono się obraca, ustawiając się na wiatr. Zachowany wiatrak typu "holender" jest okrągły, ceglany. Wedle ustaleń konserwatorskich powstał on jako młyn, w końcu wieku XIX . Po wojnie nie był użytkowany, a około 1969 roku ogień, powstały od uderzenia pioruna, strawił drewniane zadaszenie, oszczędzając jednak części metalowe mechanizmu. Odrestaurowano go w latach 80. XX w., całość zaś oddano w ajencję, z przeznaczeniem na lokal gastronomiczny. W 2005 roku zdecydowano, wobec trudności finansowych i kłopotów z jego utrzymaniem, o sprzedaży wiatraka. Obecnie jest w nim klub, którego otwarcie nastąpiło 31.12.2010. Na parterze jest ulokowany bar, w drewnianej przybudówce toalety. Dla gości udostępniono trzy górne kondygnacje (trzecia mieści się na poziomie czapy).

Wiatrak znajduje się w północno-wschodniej części Nowego, na ulicy Wiatracznej.
 
Proponowana trasa dojazdowa z Grudziądza jest klasyczną pętlą, lubianą i uczęszczaną przez rowerzystów ze względu na niskie natężenie ruchu samochodowego, znośnej jakości nawierzchnię asfaltową oraz wiele zabytków, jak zabytkowe kościoły i drewniane chaty pozostawione przez dawnych osadników holenderskich.
 
GRUDZIĄDZ - DRAGACZ - WIELKI LUBIEŃ - ZAJĄCZKOW - MĄTAWY - TRYL - NOWE - PIASKI - MAŁY KOMÓRSK - WIELKI KOMÓRSK - OSIEK - KRUSZE - WIELKI LUBIEŃ - DRAGACZ - GRUDZIĄDZ
 
Mapka poglądowa