Częściowo zachowana krzyżacka warownia stoi w dolinie Wisły w pewnym oddaleniu zarówno od dzisiejszego miasta jak i pierwotnego Świecia. Nie na darmo nazywa się ją zamkiem wodnym - płynąca od południa Wisła i od północy Wda, utworzyły z terenu po środku trudno dostępną wyspę. Obecnie jednak tylko podczas powodzi można zobaczyć obraz stojącej na wodzie twierdzy jaki mieli przed sobą potencjalni agresorzy w średniowieczu, ponieważ koryto Wisły jest już nieco oddalone.
 
Zamek zbudowano na planie kwadratu o boku 51 m, tak aby strony świata wyznaczały przekątne kwadratu i stojące w narożnikach 4 wieże. Mury budynków zamkowych miały wysokość ok. 13 m i zwieńczone były gankiem strażniczym, po którym można dziś chodzić. Całość otaczał mur obwodowy oddalony od murów zamku z każdej strony o blisko 10 m z 3 narożnymi wieżami. Mury te nie przetrwały, zniszczone głównie przez powodzie.
 
Dominującym elementem zamku jest potężna wieża główna od strony zachodniej, o wysokości blisko 35 m i średnicy 10 m. Posiada ona o 7 kondygnacji oraz efektowne blanki i mahikuły. Widać w niej wejście z powierzchni ziemi, ale pochodzi ono z poł. XIX wieku, oryginalne znajduje się na wysokości ponad 10 m i prowadzi z ganków strażniczych. Od tej wysokości dopiero schody są murowane, niżej zostały dobudowane drewniane. Na najwyższej kondygnacji można zauważyć kominek, przy którym mogła się ogrzać straż a w razie ataku zagotować smołę wylewaną następnie na podchodzącego pod mury wroga. Wieża nie jest stabilna i od XIX wieku stale wzrasta jej pochylenie, które wynosi już ponad 1 metr. Na szczęście jest udostępniona turystom i można ponapawać wzrok ładną panoramą.
 
Przylegające do wieży skrzydło północne było częścią reprezentacyjną zamku i mieściło kapitularz oraz kaplicę. Ta ostatnia posiadała piękne sklepienia gwiaździste. Dziś jest tu bardzo ładna galeria fotograficzna przedstawiająca atrakcje regionu oraz parę machin oblężniczych.
 
Obecnie zamek jest własnością miejscowego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji. Co roku we wrześniu odbywa się tu znana impreza dla miłośników piosenki poetyckiej, turystycznej i szant pn. "Nocne Śpiewanie na Zamku w Świeciu". W planach właścicieli jest nadbudowanie dachu skrzydła północnego i utworzenie tam hotelu oraz restauracji w podziemiach. Przed wojną również działała tu restauracja, tyle że na terenie podzamcza.
 
Źródło: Zamki polskie
 
Więcej informacji o zamku:
 
Zamki polskie
Zamki i warownie
 
Propozycja dojazdu rowerem:
 
GRUDZIĄDZ - za mostem w lewo - MICHALE - BRATWIN - POLSKIE STWOLNO - WIELKIE STWOLNO - WIĄSKIE PIASKI - SARTOWICE i stąd trzy opcje:
 
1. Jeśli komuś nie przeszkadza 3 km g(ł)ówną drogą, może przejechać na wprost przez zabudowania Sartowic i polną drogą wyjechać w Wiągu - WIĄG - ŚWIECIE - ZAMEK
 
2. Dla przewrażliwionych, jak ja na duży ruch samochodowy, polecam nie wjeżdżać do Sartowic lecz skręcić w prawo i trzymać się czarnego szlaku rowerowego, który doprowadzi nas do zamku - CZAPELKI - CZAPLE - ŚWIECIE - ZAMEK
 
3. Twardzielom i miłośnikom przyrody polecam z Sartowic przejazd ścieżką przyrodniczą przez Czarcie Góry. Niech się tylko ktoś nie zdziwi, gdy do zamku dojedzie ufajdany po pachy błotem Czarcie Góry to atrakcja sama w sobie, więc osobiście preferuję pozostawić ją na osobny wyjazd
 
Propozycja powrotu bez deptania własnych śladów:
 
Ruszamy dalej, kontynuując poprzedni kierunek - STARE MIASTO - ŻURAWIA KĘPA - GŁOGOWKO KRÓLEWSKIE - w lewo i niestety ok. 1,5 km g(ł)ówną, ale jest pobocze i mało uczęszczany chodnik na moście przez Wisłę - w lewo na Grudziądz - KOLNO - GÓRNE WYMIARY - DOLNE WYMIARY - PODWIESK - SOSNÓWKA - SZYNYCH - PIEŃKI KRÓLEWSKIE - GRUDZIĄDZ
 
Dołączam poglądową mapkę z trasą w opcji 2